donderdag 14 april 2011

Back in business...

Beste volgers, ik ben een nieuw blog begonnen: NIODbibliotheek. Hoop jullie ook daar weer te zien!

woensdag 8 september 2010

Warm afscheid van het Nationaal Archief

Ik werk alweer een week bij het NIOD, maar wil toch nog even aandacht schenken aan het warme, gezellige afscheid dat ik op het Nationaal Archief gehad heb. Dank aan iedere collega die er bij (betrokken) was, het was echt mooi!

De regen stortte de morgen van donderdag 26 augustus uit de lucht. Zelf hield ik het tijdens het afscheid gelukkig droog ;-). Ter opluistering van de afscheidsborrel was er een boekenmarkt van dubbele boeken en een een 'tentoonstelling' van door mij en collega's aangedragen opmerkelijke boeken uit de collectie. De tentoonstelling had bij sommige collega's inderdaad het gewenste effect: "huh, hebben we dat in de bibliotheek?". Met dank aan collega's A. en F. speelden op de achtergrond grappige bibliotheekfilmpjes van Sesamstraat/Cookiemonster en mister Bean.

Collega's P. en  J. hielden lieve en grappige toespraken waarin J. o.a. onze 'triomf' (en de 'strategiebesprekingen' daar aan vooraf) aanhaalde toen het MT akkoord ging met de retro-invoer van de inmiddels ontoereikende kaartcatalogus van de bibliotheek. Vanaf toen was het héle bibliotheekbezit zichtbaar in onze online catalogus; een enorme vooruitgang voor onze medewerkers en bezoekers.


Terugkijken
Terugkijkend heeft de acht jaar bij het Nationaal Archief voor mij vooral in het teken gestaan van het meer bekendheid geven, zowel intern als extern, aan de rijke bibliotheekcollectie van het Nationaal Archief. De komst van de huidige online bibliotheekcatalogus (van OCLC) in 2008 was voor de externe bekendheid heel belangrijk. Door te catalogiseren in het Gemeenschappelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem (GGC) werd de bibliotheekcollectie (en daarmee ook het 'merk' Nationaal Archief) zichtbaar in de veel geraadpleegde catalogi Picarta en Worldcat. Het aantal bibliotheekaanvragen door bezoekers is het afgelopen jaar omhoog geschoten. Ook de 23-archiefdingen cursus bood voor de bibliotheek nieuwe mogelijkheden de collectie naar buiten te brengen.

Er is voor de externe bekendheid echter nog een hoop te doen. Zoals ik bij mijn nieuwe collega's ook hoor: voor de archieven ga je naar het Nationaal Archief en voor de boeken naar de Koninklijke Bibliotheek, niet wetende dat het NA ook een grote bibliotheekcollectie heeft die heel goed aansluit bij het archiefmateriaal. Een oplossing om dit beeld bij te stellen is een zichtbare bibliotheekcollectie op de studiezaal. Helaas ben ik daar niet meer aan toegekomen maar het lijkt me een leuk project voor de nieuwe bibliothecaris.

Intern heb ik met mijn naaste collega's K. en M. veel opgeruimd, achterstanden weggewerkt, een aanvraagsysteem en ontsluiting aangebracht die aansloten bij de wensen van de medewerkers (bijv. aanvragen via 'reeds zelf geleend', een bewijsexemplaren-trefwoord, inhoudsopgaven en links naar de archiefcollectie bij titelbeschrijvingen), aanwinstenlijsten verzorgd, boekenmarkten gehouden, werk gemaakt van de collectie oude drukken etc. Als bibliotheekteam hebben we met weinig fte's toch veel kunnen doen (inderdaad lang niet alles, maar toch...) en dat geeft me veel voldoening. Dank K. en M. daarvoor.

Collega's, van jullie en de werksfeer heb ik erg genoten. Naast de kennisuitwisselingen enzo was het ook gewoon erg gezellig, bijvoorbeeld aan de dagelijkse lunchtafel in al zijn verschillende samenstellingen! Leuk ook was het langzaamaan leren kennen van de prachtige archiefcollectie, zo belangrijk voor het aanschafbeleid van de bibliotheek. Dat gebeurde in de bibliotheekselectiecommissie, tijdens maandagochtendpresentaties, op uitjes en borrels, bij de lunch, praatjes op de gang en op de kamer en tips via de mail.

Recent kreeg ik nog een tip waar ik over had willen bloggen, nl. het archief van de Staatscommissie voor de Internationale Ruiling van Voorwerpen van Wetenschap en Kunst (1852-1861). Deze commissie hield zich bezig met het verzamelen en distribueren van boekwerken aan bibliotheken en archiefinstellingen. Eén van de leden van de commissie was de toenmalige rijksarchivaris Bakhuizen van den Brink. Leuk zo'n kruisbestuiving van domeinen.

Maar goed, ik dwaal af....


Verwennerij
Om nog even door te gaan over 26 augustus... Na de toespraken ben ik ongelofelijk verwend met lieve woorden, bloemen, boeken, bonnen, snoep en andere kadootjes! Wat heerlijk en wat veel. Allemaal heel erg bedankt! Tijdens de bubbels en bitterballen ontstond spontaan het idee nog wat te gaan eten. Nadat we eerst in rap tempo de overblijfselen van de boekenmarkt hebben opgeruimd, hebben we met z'n zessen de avond afgesloten bij 'Onz', een aan te raden restaurantje in de Theresienstraat.

Terug in Amsterdam, fietsend over de Haarlemmerstraat, begon het weer heel zachtjes te regenen. Ik voelde me heel blij.....

donderdag 26 augustus 2010

Aanwinsten augustus 2010

Op de voorlopig laatste aanwinstenlijst van de Nationaal Archief bibliotheek vind je relatief veel overzeese geschiedenis. De ontbrekende TANAP-delen zijn eindelijk binnen (dankzij plezierig contact met Leiden) en collega L. bracht een kopie van een in Nederland niet aanwezig Indiaas rapport over archieven over de Oost aanwezig in het Nationaal Archief.

De middeleeuwen zijn ook redelijk vertegenwoordigd dit keer, met de herziene editie van 'Graven van Holland' en het liber alumnorum Wim Blockmans dat gaat over de Nederlanden van 1250-1650; collega Yvonne Bos heeft daar ook een bijdrage aan geleverd.

Ook ben ik nog achter wat literatuur aangegaan waarvoor de auteurs gebruikt hebben gemaakt van de bronnen uit het Nationaal Archief. Aan te raden is 'De handelsreiziger van de Nederlandsche Cocaïne Fabriek' van Conny Braam. Interessant vanwege de beschrijving van de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog en de actuele link met de voorgenomen sluiting van de pil-fabriek in Oss.

En als laatste wil ik nog de geactualiseerde versie van 'Soldaten overzee : aanwijzingen voor het doen van onderzoek naar officieren en personeel van het KNIL en het leger in West-Indië' noemen en het boek met verhalen van Nederlanders in vreemde krijgsdienst 'Soldaat voor een ander'.

Kortom, weer genoeg interessants om in ogenschouw te nemen!

woensdag 4 augustus 2010

Afscheid: van Nationaal Archief naar NIOD

Ik ga het Nationaal Archief verlaten. In september begin ik bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) als vakreferent/informatiespecialist. Al had ik bij het Nationaal Archief bij wijze van spreken tot mijn pensioen willen blijven werken, werken in je woonplaats bij zo'n mooi onderzoeksinstituut als het NIOD met weer nieuwe dingen om aan te werken was een kans die ik niet kon laten liggen.

Ja, en wat moet er dan allemaal gebeuren voor je weggaat? Ik stort me nu op de 'losse eindjes' zodat mijn opvolger niet met onduidelijke dingen te maken krijgt en tegelijkertijd gaat het gewone werk ook gewoon door. Druk dus...

Wat zijn die losse eindjes? Het oplossen van nijpende onvolkomenheden in de catalogus bijvoorbeeld (het niet altijd kunnen aanvragen van artikelen en losse tijdschriftbanden) Check, de artikelen kunnen weer worden aangevraagd. Verwerken van grotere schenkingen, zoals de collectie Financiën (check) en de bibliotheek van de Archiefschool (volgende week). Maar ook het laten inlezen van de lenergevens uit ABS-Archeion naar het bibliotheeksysteem zodat bezoekers zich niet apart voor bibliotheekgebruik hoeven in te schrijven, wil ik goed hebben voor ik wegga. En wat gebeurt er met dit blog en NAlibrary op Twitter? Draag ik die over, is het iets van mij persoonlijk?

Of ik op korte termijn opgevolgd zal worden is nog niet duidelijk. Men is druk bezig iemand te vinden, wat lastig is omdat het Nationaal Archief als agentschap van het ministerie van OCW in principe een vacaturestop heeft.

Ik kan mijn functie echter aan iedere bibliothecaris/historicus aanraden! De bibliotheekcollectie van het Nationaal Archief is inhoudelijk rijk, je ontdekt er iedere week iets nieuws in, er zijn nog duizenden dingen mee te doen die je ook zelf kunt/moet initiëren, op de nieuwe site van het Nationaal Archief komt de bibliotheek straks beter in beeld, de collega's (ook in den lande) zijn leuk, de archiefcollectie is prachtig. Kortom....

Aanwinsten juli 2010

Er lag al zes jaar (...) een pluk geschenken te wachten die ik in juli eindelijk heb verwerkt. In 2004 werd de bibliotheek van het ministerie van Financiën namelijk opgeheven en wij mochten daar de krenten uit de pap komen pikken. Omdat ik in die tijd bijna met zwangerschapsverlof ging, was er niet veel tijd om heel nauwkeurig alles na te gaan maar er is toch veel leuks onze kant op gekomen (dankzij mijn collega K.). Zoek maar eens in onze bibliotheekcatalogus op de zoekterm collectie Financiën. Vandaar op de aanwinstenlijst van juli 2010 veel ouder materiaal over o.a. Nederlands-Indië en het muntwezen.

Op de aanwinstenlijst ook actueler moois. Mijn favoriet: Sailing for the East, over de perkamenten zeekaarten van de VOC. Daarnaast o.a. een boek over de emigratie naar de Verenigde Staten in relatie tot het geloof van de emigranten en een boek over de besluitvorming rond de wetten voor oorlogsslachtoffers.

Voor het volledige overzicht, vind je hier de aanwinstenlijst van juli.

dinsdag 3 augustus 2010

'Erfgoedbibliotheek' is niet Vlaams

Vóór de FARO bijeenkomst 'Erfgoedbibliothecaris gezocht! Over competenties voor het beheren van erfgoedcollecties in bibliotheken' had ik er nog nooit van gehoord, van 'erfgoedbibliotheek'. Eerlijk gezegd dacht ik dat het een typisch Vlaamse term was... Maar wat blijkt, de term bleef terugkomen in bijna alle bijeenkomsten die ik afgelopen juni bezocht.

Ging het in Brussel nog om bibliotheken met oude drukken of ander bijzonder materiaal zoals handschriften, kaarten en atlassen (dus verschuiving van 'bijzondere collecties' naar 'erfgoedcollecties'), bij de DEN- en VGI-studiemiddag 'e-lezen en e-boeken in de erfgoedsector' werd de erfgoedbibliotheek afgezet tegen de digitale bibliotheek; bibliotheken worden boekenmuseum dankzij de e-reader, zoiets.

Bij de conferentie over de toekomst van de gespecialiseerde wetenschappelijke bibliotheek georganiseerd door NCB Naturalis werd er gediscusseerd over drie vragen: 1. Hebben wetenschappers nog een bibliothecaris nodig? 2. Hebben papieren erfgoedcollecties nog toekomst? 3. Is er nog toekomst voor een all round wetenschappelijke erfgoedbibliotheek? Op zich al heel prikkelende vragen waar ik nu niet op in ga, maar weer 'erfgoedbibliotheek'; nu meer in de betekenis van gespecialiseerde bibliotheek.

Ik weet het niet met die term, maar het is wel interessant om te zien hoe terminologie verandert. Een beetje te vergelijken met hoe een paar jaar geleden archieven, museum-objecten en gebouwen plotseling allemaal 'cultureel erfgoed' genoemd werden.

dinsdag 6 juli 2010

Aanwinsten juni

Zoals aangekondigd deze maand veel boeken over de Tweede Wereldoorlog op de aanwinstenlijst. De boeken gaan o.a. over Nederlandse artsen in WOII, de sportbeoefening in WOII, verraadster Adriana Valkenburg, verzetsheld Pim Boellaard en over hoe wij ons de Tweede Wereldoorlog herinneren.

Ook over overzeese geschiedenis is veel binnengekomen: over troostmeisjes in Indonesië, het boek van Griselda Molemans over Afrikaanse KNIL-soldaten, en een overzicht van verscheepte contractarbeiders uit China (Macao, Hongkong) naar Suriname 1858-1869. Verder hebben we nu binnen het Nationaal Archief online toegang tot de digitale editie van het tijdschrift Itinerario.

De archivarissen onder ons kunnen over zichzelf lezen in het tiende SAP-jaarboek dat gaat over competenties en andere (on)deugden van de archivaris.

Nog iets anders: ik draaide gister de aanvraag-statistieken voor het eerste half jaar van 2010 uit. Wat bleek, de medewerkers van het Nationaal Archief plaatsten stabiel hetzelfde aantal aanvragen als in 2009 (NB het zgn. 'inkijk'-gebruik van medewerkers wordt niet gemeten), maar de bezoekers vroegen bijna driehonderd publicaties meer aan dan vorig jaar! Van 360 aanvragen naar 650, bijna een verdubbeling. De bezoekers hebben de Nationaal Archief bibliotheek blijkbaar gevonden. Ben ik heel blij mee!