vrijdag 26 maart 2010

Congres DB Update 2010 "You are what you share, not what you own".

Gister was ik naar het DB Update 2010-congres te Rotterdam. Georganiseerd door het tijdschrift Digitale Bibliotheek en de NVB.  Interessant en lekker vol programma over hoe bibliotheken omgaan met de huidige digitale en technologische ontwikkelingen. Belangrijkste motto "you are what you share, not what you own".

Helene Blowers' reality checks 2010
Helene Blowers (bedenker van de 23dingen) deed de aftrap van de dag. Leuk om naar haar te luisteren. Blowers sprak over vijf trends die ze waarneemt: 1. e-books are here to stay, 2. de mobile-access groeit, 3. augmented reality kent steeds meer toepassingen, 4. gedrukt materiaal komt in de verdrukking, 5. er is een 'new digital divide' tussen mensen die nadenken over digitale toepassingen, het optimaal weten te gebruiken en te valideren, de nieuwe 'talen' spreken en blijven leren vs. mensen die dat niet (kunnen) doen.

Wikipedia
Hay Kranen van Wikimedia vertelde over de ins en outs van Wikipedia. Interessant dat onderzoek uitwijst dat de Wikipedia net zo goed is als de Brittannica en de Brockhaus maar dat, zo bleek o.a. uit het commentaar van een studente uit de zaal, docenten een Wikipedia-verwijzing in de literatuurlijst niet accepteren omdat Wikipedia een slechte bron zou zijn. Daar valt nog een wereld te winnen, erkende Hay Kranen.

Vlaamse digitale bibliotheken
De Vlaamse Rosemie Callewaert vertelde over zoeken.bibliotheek.be waarmee je in de collecties van de zes grootste Vlaamse openbare bibliotheken kunt zoeken, en meer. Maar hoeveel meer? Waar ga je zitten op de lijn catalogus - zoekomgeving? Zoeken.bibliotheek.be is geen zoekmachine. Men oogst selectief, besteedt veel zorg aan de metadata en combineert bewust. Om het zoeken bijvoorbeeld te vergemakkelijken worden de zoekresultaten gegroepeerd op basis van FRBR (spreek uit: furbur). Daarmee wordt in een zoekresultaat een werk één keer getoond. De verschillende manifestaties (eerste druk, tweede druk, anderstalige editie) van dat werk zitten in de een volgende laag. Wel zo overzichtelijk. In zoeken.bibliotheek.be is het ook mogelijk voor bezoekers om te taggen (leuk trouwens dat dat op zijn Vlaams heel letterlijk wordt uitgesproken: taggen en niet tekken). Uit de cijfers bleek dat dat bij 1% van alle titels gedaan wordt en dat 33% van de tags al in de beschrijving voorkomt en dat 67% complementair is. Tenslotte zei Rosemie nog iets interessant over 'go where the users are'. Als je users bij Google beginnen, bereik je ze niet met je bibliotheekcatalogus ook al wordt die door Google doorzocht. Zoeken.bibliotheek.be komt hoger in de Google zoekresultaten, en dus dichter bij je gebruikers, met de zgn. auteurspagina's die met mashup-technieken uit de catalogus gegenereerd worden. Zo blijft men in Vlaanderen zoeken naar manieren om de fysieke en digitale collecties ook buiten de bibliotheekmuren en los van de catalogus-zoekinterface te etaleren op plekken waar het publiek zich bevindt.

Een sociale bibliotheekcatalogus
Na de lunch kwam John Blyberg van de Darien Library in Connecticut aan het woord over de open source (Drupal) catalogus SOPAC 2.0. Wat ik daar interessant aan vond is dat het taggen daar gebruikt wordt om lijstjes te maken. Zo was er een lerares op de Middlesex school die snel bepaalde autobiogafieën nodig had voor een project. Ze stuurde haar oproep naar bekenden die hun voorkeuren met 'middlesex autobiography' tagden in de bibliotheekcatalogus en na een dag had de lerares het resultaat op haar scherm. Mooi voorbeeld van 'you are what you share'. Een ander voorbeeld is de tag 'staff favourites' die bibliotheekmedewerkers toekennen en waar bij het publiek behoefte aan is. Men brengt ook tags van bezoekers onder de aandacht van andere bezoekers (bijv. 'better than the book' bij dvd's) zodat beter gezocht en gevonden kan worden. De tagging-cijfers hier: van de geregistreerde bezoekers tagt ca. 18%. Van alle tags is 80% toegekend door de medewerkers en 20% door de bezoekers.

Digitale Bibliotheek Nederland
Het zou toch mooi zijn als alle bibliotheekgebruikers toegang hadden tot alle digitale bestanden van de bibliotheken. De Koninklijke Bibliotheek (KB) en de Zeeuwse Bibliotheek (ZB) zijn daartoe een pilot gestart om te kijken hoe je dat doet. In een duo-presentatie vertelden Irmgard Bomers (KB) en Enno Meijers (ZB) dat je een dubbele ledenadministratie moet zien te voorkomen, hoe het publiek zich online kan inschrijven (via Surffederatie) , over de ideale situatie van een nationale bibliotheekpas en de rol van het Consortium Gemeenschappelijke Informatie Infrastructuur (GII) en de Stichting bibliotheek.nl hierin.

De bibliotheek Rijkswaterstaat als facilitair product
Peter Nieuwenhuizen tenslotte vertelde over de nieuwe bibliotheek van Rijkswaterstaat. Met onderkoelde humor vertelde hij over de bezuinigingen op het ambtenarenapparaat die uiteindelijk leidden tot één bibliotheekorganisatie op drie plekken in het land (was tien) onder de paraplu van het facility management van Rijkswaterstaat. De bibliotheekdiensten zijn in een dienstcatalogus beschreven en de medewerkers kunnen in principe op alle vestigingen werken. In deze nieuwe bibliotheek is bijna alles digitaal. Het deed me een beetje denken aan de bibliotheek van OCW. Daar geen collectievorming meer. Als medewerkers van het ministerie een publicatie nodig hebben, bestellen ze dat zelf à la bol.com bij een geselecteerde boekhandel.

Digitale Bibliotheek van het Jaar 2010
Aan het eind van de middag mocht Alice de Jong namens de bibliotheek van het Vredespaleis de Award Digitale Bibliotheek van het Jaar 2010 in ontvangst nemen. Wel verdiend! Hun site is een voorbeeld van hoe je web 2.0 mogelijkheden toepast en bovendien doen ze dat al veel langer dan velen van ons die misschien net het 23(archief)dingen-diploma op zak hebben ;-)

Klik hier voor alle presentaties.

donderdag 4 maart 2010

Aanwinsten februari

Deze maand zijn bij de bibliotheek van het Nationaal Archief relatief veel publicaties over koloniale archieven en overzeese geschiedenis binnen gekomen. Indonesische studenten schreven scripties over de Algemene Secretarie, de mailrapporten en de Politieke Verslagen en Berichten uit de Buitengewesten. Bovendien verscheen er een boek waarin dieper wordt ingegaan op wat er door het koloniaal bestuur in voormalig Nederlands-Indië werd vastgelegd, wat de archivistische gewoontes in Nederlands-Indië waren, en wat dat zegt dat over het koloniaal bestuur.

Leuk om te lezen is het boek 'Ze zijn gék geworden in Den Haag' over Willem Oltmans en de kwestie Nieuw-Guinea. Verder qua overzeese geschiedenis o.a. het tweede deel over de VOC-factorijen in India en een bronnenuitgave over slavernij in Zuid-Afrika ten tijde van de VOC.

Natuurlijk is er nog meer binnengekomen. Mooie (auto)biografieën bijvoorbeeld, het rapport van de Algemene Rekenkamer over de informatiehuishouding van het Rijk en een artikel over de nieuwe Archiefregeling die 1 april 2010 ingaat. Voor de kaartliefhebbers is de Ferraris-atlas heel fijn om door te bladeren.

Bekijk hier de complete aanwinstenlijst.