dinsdag 29 september 2009

#13 Nogmaals Twitter

Het Zeeuws Archief en Eric Hennekam volgen mij op Twitter. En dat terwijl het maar een cursus-probeersel is... Zo zie je maar dat het geen kwaad kan soms dingen even uit de openbaarheid te houden of er meteen op professionele manier mee om te gaan. Maar dat laatste had ik nou net even voor me uitgeschoven tot ná de cursus. Moet de naam bijvoorbeeld niet gewoon in het Nederlands, moet een tweet niet in overleg met het webteam, dat soort dingen....

#18 LibraryThing

Dit is natuurlijk het ding van de bibliothecaris! Even wat biografieën uit de Nationaal Archief bibliotheek toegevoegd. Leuk om te doen, tuurlijk, maar het voelt als dubbelop als je ze eerder ook al in de centrale catalogus (=Picarta en Worldcat) hebt gestopt, wat in de meeste gevallen net zo gemakkelijk gaat als bij LibraryThing (LT). De ingevoerde titels zijn niet populair in LT; in de meeste gevallen waren wij de eerste/tweede/derde met het boek. Van een community is met deze invoer dus nog geen sprake. De startpagina vind ik rommelig, heb via 'deze pagina personaliseren' het één en ander uitgezet. Je kunt ook maar één bron aanklikken om je titel uit in te voeren. Waarom niet allemaal? Ook de afwezigheid van authority files voor trefwoorden, onhandig. Bleek ik 'biografieën' op 3 manieren te hebben ingetikt. Maar goed, dat noem ik maar beroepsdeformatie. Feit blijft dat er enorm veel potentiële gebruikers actief zijn op LibraryThing.

De bibliotheek van het Vredespaleis, actief op LT vanaf november 2005, heeft een eigen account en laden elke vrijdag de ISBN's in. Dat gaat lekker snel. Via de chat hoorde ik verder dat het het Vredespaleis niet persé gaat om meer gebruikers, moeilijk te meten, maar om wat je al hebt in een ander voetlicht te plaatsen, om meer met je eigen collectie te doen. Mensen houden bovendien van plaatjes en die plaatjes komen via de LT-widget weer op je site te staan.

Een andere manier om als bibliotheek met LibraryThing om te gaan, zie je bij de universiteitsbibliotheek Utrecht. Daar is LT in de bibliotheekcatalogus opgenomen. Mooi, maar je kunt niet direct door na het desbetreffende boek op LT. Je ziet, als extra info, dus alleen wat voor tags de gewone mens aan het boek heeft toegekend.

De bibliotheekcollectie in LibraryThing stoppen of is LT toch meer voor fictie dan voor non-fictie en kijken mensen die daar naar non-fictie op zoek zijn toch in Worldcat, waar de bibliotheekcollectie van het Nationaal Archief ook al zichtbaar is? Vragen die collega's stelden op hun weblog. Ik ben geneigd de aanwinsten vanaf een bepaald moment in te voeren om, in navolging van de Vredespaleiscollega's, de collectie met meer mensen te delen zodat wellicht nieuwe bezoekers getrokken kunnen worden of je nieuwe info over een publicatie op kunt snorren aan de hand van een recensie die iemand op LT over een boek schrijft. Ben ook een voorstander van integratie van dit soort dingen in de catalogus/nieuwe website. Dus zoals de UB Utrecht of zoals bij de Openbare Bibliotheek Amsterdam waar bezoekers zelf tags kunnen toevoegen. Gelukkig is in dat laatste voorzien binnen NA4all. Laat de nieuwe Nationaal Archief site maar snel klaar zijn!

vrijdag 25 september 2009

#17 Genealogie 2.0

Er ging een wereld voor me open met al die genealogie-sites. Bij het Stamboomforum even gezocht wat er over de naam van mijn man te vinden is (Bakker als meest voorkomende familienaam levert te veel ruis). De kaart met geografische spreiding van de naam is leuk. Het Stamboomforum lijkt op een goed startpunt voor genealogisch onderzoek maar eigenlijk kan ik dat niet beoordelen, ik weet er te weinig van. De Stamboomgids moet je in geval van de rijksarchieven met een korreltje zout nemen. Allefriezen.nl staat bovenaan met een negen maar dat hoge cijfer is een gemiddelde van maar liefst drie stemmen. Het Nationaal Archief komt er met een 5,5 door tien stemmen bekaaid van af maar zie het in perspectief, zou ik zeggen.

De strafvonnissen bij het BHIC waarin je kunt zoeken op naam doen me denken aan wat de Hof van Holland vrijwilligers aan het invoeren zijn. Zou het misschien een idee zijn als extra toegang op dit grote archief?

Genealogen zijn een enorme doelgroep. Kun je ze aan je binden door op al die fora's en site's op de één of andere manier aanwezig te zijn? Ik weet het niet. Ik denk van wel maar ik kon in het kader van de webcare al niet vinden wat er over het Nationaal Archief opgemerkt wordt. In de plannen voor de nieuwe publieksruimten wordt onze genealogische studiezaal met bestanden (gedigitaliseerd) naar het CBG overgedaan. Dit betreft dan de DTB-bestanden. Het Nationaal Archief lijkt zich voor de genealogen hiermee meer te richten op minder voor de hand liggende bronnen zoals de Australië- en de Molukken-database? Maar hier moet een andere Dienstverlening-collega misschien nog eens op reageren.

#16 YouTube

YouTube is leuk en zo populair, daar ligt nog een hele markt open voor het Nationaal Archief. Niet alleen maar voor de leuk of om je naam te vestigen maar ook om mensen over de drempel te helpen met introductie- en instructiefilmpjes. Net als bijvoorbeeld de universteitsbibliotheek Groningen en het Rijksmuseum echt als user aanwezig zijn met filmpjes over een eerste bezoek, tentoonstellingen, over stukken op reis etc. Kan heel simpel:



Waarvoor ik YouTube ook een goed middel vind, is voor wervingsfilmpjes zoals die over werken bij de KB. Laat potentiële nieuwe collega's zien waar je zou kunnen werken door huidige KB-ers aan het woord te laten.

Kortom, mogelijkheden te over. Heeft iemand misschien nog echte archiefinstructies gezien op YouTube? Ik kon ze zo 1-2-3 niet vinden.

#15 Podcasts

Naar gesproken radio luisteren lukt me alleen nog in de auto. Helaas staat de auto al bijna een jaar op non-actief. Ik heb ook geen hobbies die ik kan doen (breien, boetseren etc.) tijdens het luisteren. Met lezen, wat ik graag doe, combineert het niet. Kortom, beetje lastige verhouding met de gesproken radio. Muziek daarentegen gaat wel veel via podcasts en een draadloze verbinding van de mac naar de tuner de huiskamer in.

Voor de bezoekers van het Nationaal Archief kan ik me zeker wat bij podcasts voorstellen. Wat de Australische en Britse collega's doen, een soort college's over bepaalde onderwerpen, lijkt me voor het Nationaal Archief ook mooi. Of laat bezoekers vertellen over hun zoektocht naar een 'fout' familielid, laat studenten aan hun medestudenten vertellen over hun onderzoek en laat dat terugkomen op universiteitssites, vertel kinderen een spannend verhaal over een VOC-matroos; voor elke doelgroep is wel wat te bedenken. Ook rondleidingen door het NA of door een bepaald archiefbestanddeel zouden niet misstaan op een podcast.

donderdag 24 september 2009

#14 Instant Messaging: blabla of uhhuh?

De Amerikaanse instellingen uit de lijst zijn allemaal offline dus maar even gechat met de Zeeuwse collega's. Wat ik merk is dat het heel snel is. Je hoeft je niet voor te stellen, ik kreeg meteen en op een informele manier de info. Zoals dat men bij de Zeeuwse bibliotheek maar 5 à 6 chats per week heeft maar dat er voor Aladin die ze op dinsdag bemannen wel 3 chat-medewerkers tegelijk aan het werk zijn. De eigen chatfunctie richt zich meer op vragen over de catalogus, de Aladin-functie is veel algemener. Leuk om zo even wat vragen af te vuren. Dat gaat via email lang zo snel niet omdat dat ondertussen toch meer als brief functioneert met een aanhef en een afsluiting. Ik merkte dat ik de eerste mailtjes na mijn chatsessie op chat-achtige wijze, dus kort en zonder aanhef, beantwoordde. Op mijn blog heb ik de chat er meteen opgezet. Niet dat het daar nu veel gebruikt zal worden, vermoed ik zo...

Voor zover ik het nu al kan beoordelen, lijkt het me iets om meteen in te voeren. Het is zo lekker laagdrempelig. En waarom zou je voor de korte of veelgestelde vragen altijd naar de website of een folder moeten verwijzen? Even snel het antwoord is weer een service erbij. Wel uitkijken dat je niet meteen een algemene vraagbaak wordt. De KB heeft daarvoor een paar interessante beperkingen opgesteld: 'wij maken geen huiswerk, werkstukken of scripties' en: 'wij beantwoorden geen quiz- of prijsvragen'.

maandag 21 september 2009

#13 Twitter

Naar Twitter was ik echt benieuwd omdat ik er het meest sceptisch over was. 'Twitter in plain English' appeleert meteen aan je vriendschapsgevoel, Twitter als de echte wereld. Weet wat je vrienden ècht bezig houdt is het credo. Je zou er bijna in gaan geloven. Maarja, mijn vrienden twitteren niet, zo bleek. Wel mijn 23-archiefdingencollega's. Sommigen twitteren zo veel, ook privé, dat ik er een beetje ongemakkelijk van werd om al die dingen van iemand te weten. Voor persoonlijke doeleinden zal ik het daarom niet gebruiken.

Robert Vuijsje, van 'Alleen maar nette mensen', schreef een leuke colum over Twitter (Parool, 5 september 2009): '[...] jij besluit om de tweets van iemand die je goed of minder goed kent te volgen en dan moet je maar afwachten of die persoon jou ook gaat volgen. Wat nog veel erger is: iemand die je kent volgt jou en besluit later om je niet meer te volgen. [...] Moest je nu [...] gaan vragen waarom je uit haar Twitterlijst was geschrapt? Waren jouw tweets soms te min voor haar? De moderne wereld is keihard en wreed. Jarenlange vriendschappen kunnen zomaar sneuvelen op het vraagstuk: vind jij mij wel interessant genoeg?'

Voor instellingen vind ik het een ander verhaal. Ik vind het een mooie manier om dingen aan te kondigen of te laten zien. De twitterende Schaghenbrief vond ik bijvoorbeeld erg goed gevonden!

#12 Spelen in de zandbak van 23-Archiefdingen wiki

Vol lof over het fenomeen wiki maar als je dan vervolgens begint met het invoeren van een entrie op de 23-archiefdingen, gaat het niet echt soepel. De foto, van Flickr, krijg ik er na enige moeite op maar te klein naar mijn smaak. Tips zijn welkom! Verder is de 23-archiefdingen wiki door het rijp en groen aan onderwerpen een te ongestructureerde wiki geworden, vind ik, waardoor ik geen goed zicht krijg op het logisch opzetten van een wiki. De Archiefwiki lijkt gebruiksvriendelijker maar zet er maar geen test-dingen op om geen vervuiling te veroorzaken. Dit spelen in de zandbak is duidelijk niet genoeg, moet nog nader onderzocht worden.

maandag 14 september 2009

#11 Ontdek Wiki's

Wiki's (What I Know Is.... met dank aan Cecile) vind ik interessant. Na jarenlang gebruik van maar één wiki, nl. de Wikipedia (voor de jaartallen van historische gebeurtenissen) zie ik nu ook de mogelijkheden voor eigen gebruik. Ik heb even gedacht aan een wiki rondom de verhuizing van het bibliotheekdepot. Samen met Depotbeheer een to do lijst opzetten en die vervolgens weer afvinken. Een beetje zoals in het filmpje 'Wikis in plain English' over de kampeervoorbereidingen. Maar of dat werkt met collega's die eigenlijk al zo dichtbij zitten dat het handiger is gewoon bij elkaar binnen te stappen?

Waar het in theorie wel voor zou moeten werken, is voor kleine groepen vakgenoten. Voor de vakreferenten geschiedenis ('domeinverantwoordelijken' maar dan in universiteits- en aanverwante bibliotheken) heeft mijn Groningse collega vorig jaar een wiki opgezet om onze jaarlijkse vergadering voor te bereiden etc. Tot mijn schande maakt de rest van de groep, inclusief ondergetekende, daar tot nu toe nauwelijks gebruik van. Hoe zou dat komen? Daar ga ik maar eens achteraan. En misschien ga ik zelf een wiki opzetten met mijn archiefbibliotheekcollega's. Het stappenplan op Frankwatching.com lijkt me handig om er bij te pakken. Waarom doe je het en voor wie, en hoe?

Als ik me even op bibliotheek mag richten: voor het publieksgebruik zie ik zeker mogelijkheden. Ik zou het dan groter willen maken. Dus niet een wiki voor de Nationaal Archief Bibliotheek maar één voor geschiedenis-collecties.


vrijdag 11 september 2009

#9 Web 2.0 = delen

Wat ik zo mooi aan web 2.0 vind, is het hippie-gevoel dat je er soms van krijgt. Al dat willen delen. Al die (jou soms onbekende) mensen, die weer andere mensen helpen aan de juiste info of je dag weer goed maken door een mooi commentaar bij je foto's op Flickr... Je kunt je er enorm in verliezen maar ja, vroeger kwam de postbode ook twee keer per dag en zat je ook uren achter je bureautje je 'correspondentie te doen'.

Maar toch, persoonlijk zet ik, m.u.v. een vage foto bij mijn profiel, na acht dingen nog steeds geen prive-zaken online. Ik verschuil me liever achter NA Library. En daar zie ik mooie dingen voor! De bibliotheek van het Vredespaleis vind ik een inspirerend voorbeeld. Wat ze doen met Delicious, het tonen van bibliotheekblogs, hun aanwinsten in LibraryThing, goed! Ook de collega's van de UB Groningen hebben iets leuks dat wij misschien ook kunnen toepassen, een bibliotheek-Netvibes. Bodien verwees op haar blog naar Australische weblog BibliOdessey waar je mooie drukken integraal kunt raadplegen (veel plaatjes, weinig tekst). Ook een idee. Een bibliotheekblog of bibliotheek-Netvibes op intranet lijkt me een eerste ding om mee te beginnen maar waarschijnlijk kom ik de komende weken nog op andere ideeën.

Ik merk dat ik de cursus ontzettend leuk vind, dat ik veel nadenk over wat ik er voor de bibliotheek mee kan doen, dat daarom de 23 dingen niet opschieten, dat ik behoefte heb aan ruggespraak (gelukkig komen de najaarsoverleggen met bibliotheekcollega's er weer aan) en dat ik te weinig tijd neem om aan deze leuke dingen te werken....

dinsdag 8 september 2009

#8 Online kantoortoepassingen

Soms zit je onverwachts thuis, zou je zelfs thuis kunnen werken maar je hebt geen toegang tot het Nationaal Archief netwerk. Op zo'n moment zou voor je documenten Google Docs een uitkomst kunnen zijn. Ik zie het in eerste instantie dus meer om voor mezelf te gebruiken dan om samen aan documenten te werken (maar wat niet is, kan nog komen).

#7 Flickr verder ontdekken en mashups

Wat vind ik van Flickr, Google maps en mashups? Voor instellingen met fotocollecties vind ik Flickr super. Het gebruik en bekendheid van je collectie krijgt een enorme boost. Van de Flickr mashups zijn sommige misschien leuk voor prive-gebruik maar eigenlijk word ik er niet echt warm van.

Google maps street view is grappig om eens een keer te doen. 's Avonds de straten van Harlem NY verkennen, is plotseling geen gevaarlijke onderneming meer. Mashups met Google maps zijn voor de kaartencollectie van het Nationaal Archief een leuke feature. Wat Yvette met de reis van Bontekoe heeft gedaan, vond ik bijvoorbeeld erg leuk.

#6 Ontdek Flickr

Flickr ken ik al een jaar of vijf maar nog nooit zelf foto's geupload, voorzien van tags etc. Nu dus wel, via het 23archiefdingen-account, hartstikke leuk! Met een NA library-account en meer foto's denk ik dat we voor bijvoorbeeld nieuwe collega's of bezoekers een handige eerste kennismaking kunnen maken.

Verder vind ik het heel mooi dat instellingen zoals het Nationaal Archief hun fotocollecties meer naar buiten brengen. Hoe mensen kennis kunnen nemen van al die prachtige collecties, hoe beter. Lang niet alle commentaren zijn inhoudelijk zinnig maar het draagt wel enorm bij aan de bekendheid van een instelling/collectie.

maandag 7 september 2009

#10 Tagging en social bookmarking

Ik heb meteen maar mijn eigen Delicious-account aangemaakt en een kleine selectie van mijn bookmarks er op gezet. Handmatig, ging prima. Daarmee ook meteen mijn bookmarks opgeschoond. Een RSS aangemaakt voor veranderingen op de 23-archiefdingen op Delicious en ook bookmarks toegevoegd. Het toevoegen van de Delicious-toevoegknop gaat overigens niet maar het toevoegen is zonder knop al heel makkelijk. Het netwerk van 23-archiefdingen is er volgens mij niet.

Vervolgens gekeken hoe de tags worden toegekend. En daar treedt, net als bij Flickr (maar daar moet ik nog over bloggen) de beroepsdeformatie op. Als bibliothecaris kan ik slecht tegen het rijp-en-groen aan tags ;-). We hebben toch afgesproken alle tags in meervoud te noteren? Om tags aan elkaar te relateren, zowel qua onderwerp als qua taal bijvoorbeeld? Consistentie is niet toe te passen met al die verschillende doelen waarvoor je tagt. Ik was, gezien de internationale context, geneigd dan ook maar Engelse termen te gebruiken maar daar ben ik vanaf gestapt. Ik doe het tenslotte vooralsnog voor eigen gebruik en even niet om anderen te faciliteren. Geen echte social bookmarking dus...

Om zoveel mogelijk de web 2.0 dingen bij elkaar te houden, heb ik mijn Delicious-account toegevoegd aan m'n Netvibes en opent Firefox voortaan met Netvibes.

Hoe het NA zijn voordeel kan doen met social bookmarking sites vind ik moeilijk. Daarover ga ik op de andere blogs iets proberen te vinden ter inspiratie.