Archieven in literatuur: Saramago's Alle namen

En helemaal achterin zit, apart en in zijn eentje, zoals het hoort, de archivaris, die in de dagelijkse omgang chef wordt genoemd.

Afgelopen vrijdag overleed de Portugese auteur José Saramago.  Zijn boek 'Alle namen' speelt zich af op het zgn. Algemeen Archief van de Burgerlijke Stand. Op LibraryThing vind je de omslagen en reviews van lezers.

Kort gezegd gaat het boek over de, in eerste instantie, brave ambtenaar José van het Algemeen Archief. José verzamelt krantenknipsels over beroemde mensen. Hij woont in een huisje dat tegen het archief aangeplakt is en ook een deur naar het archief bevat. 's Nachts verschaf hij zich stiekem toegang tot het archief om zijn verzameling aan te vullen met de officiële gegevens uit de kaartenbakken. Op een nacht heeft hij per ongeluk de geboorte-akte van een onbekende vrouw meegenomen. José wil een reconstructie van het leven van deze vrouw maken. Hierbij overtreedt hij de regels en doet zich stoerder voor dan je van hem gewend bent.

De beschrijving van het archief is prachtig. Een hiërarchische personele bezetting en een doolhof van kaartenbakken om letterlijk in te verdwalen. Sinds een freelance onderzoeker uitgedroogd en verzwakt tussen de bakken is teruggevonden (hij had in zijn wanhoop enorme hoeveeelheden papier gegeten), mogen alleen ambtenaren het kaartenbakken-labyrint nog in. Let wel, hierbij is het gebruik van de draad van Ariadne voortaan verplicht.

Kortom, misschien een leuke titel om kado te doen aan bijvoorbeeld een collega die met pensioen gaat ;-). Mocht je iets anders van Saramago willen lezen: 'Stad der blinden' vond ik erg indrukwekkend (maar gaat niet over archieven...).